(Bakü) - İnsan Hakları İzleme Örgütü bugün yayınladığı bir soru-cevap belgesinde, her yıl düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansları'nın 29'uncusuna (COP29) katılan hükümetlerin insan hakları yükümlülüklerini yerine getirmeleri gerektiğini belirtti. Söz konusu yükümlülüklere fosil yakıtlardan adil, takvime bağlı ve haklara saygılı bir şekilde uzaklaşmak da dahil. Konferans 11-22 Kasım 2024 tarihleri arasında Bakü, Azerbaycan'da gerçekleştirilecek.
Ulusal iklim planlarında 2025 yılındaki emisyon azaltma hedeflerine yer veren hükümetler, bu planların küresel ısınmanın sanayi öncesi seviyeleri en fazla 1,5 derece aşacak şekilde sınırlandırılması hedefiyle uyumlu olmasını sağlamalı. İnsan Hakları İzleme Örgütü, fosil yakıt üretiminin artırılmasına yönelik her türlü planlamanın bu hedefle çelişeceğini belirtti.
İnsan Hakları İzleme Örgütü kıdemli çevre savunucusu Myrto Tilianaki, “COP üç yıldır üstüste ifade özgürlüğü ve barışçı toplanma haklarını ciddi şekilde sınırlayan baskıcı devletlerin ev sahipliğinde gerçekleştriliyor,” dedi. Tilianaki “Azerbaycan'daki COP29'a katılan hükümetlerin, iklim konusunda eşitlikçi ve iddialı adımların, ancak bağımsız seslerin anlamlı katılımıyla atılabileceğini vurgulayan net bir mesaj vermeye hazır olmaları gerekiyor," şeklinde konuştu.
Muhalefete tahammülü olmayan otoriter bir hükümet tarafından yönetilen Azerbaycan, son aylarda bağımsız gazetecilere ve sivil aktivistlere yönelik baskıları artırdı. Keyfi olarak gözaltına alınanlar arasında Azerbaycan'ın petrol ve gaz sektörüne eleştirel yaklaşan ve yolsuzlukla mücadele eden bir aktivist ile COP29 öncesinde Azerbaycan'da sivil özgürlükleri ve çevresel adaleti savunan bir girişimin kurucularından olan bir insan hakları savunucusu da bulunuyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Azerbaycan hükümetinin bağımsız aktivizme karşı takındığı düşmanca tavrın, sivil toplum gruplarının COP29'a anlamlı bir şekilde katılıp katılamayacağı ve konferans sonrasında Azerbaycan'da çevre aktivizminin ne ölçüde gerçekleştirilebileceği konusunda endişelere yol açtığını belirtti.
Petrol ve gaz gelirleri 2022 yılında Azerbaycan'ın devlet bütçesinin %52 'sini ve ihracat gelirlerinin yaklaşık %90 'ını oluşturuyordu. Nisan ayında COP29'a hazırlık amacıyla düzenlenen üst düzey bir toplantıda Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, özellikle Avrupa Birliği pazarının taleplerine yanıt olarak gaz üretimini artırmayı planladıklarını açıklamıştı.
Tilianaki, “Hükümetler, Azerbaycan'ın COP29'a ev sahipliği yapma konumunu fosil yakıtların yaygınlaştırılması için kullanmasına ve iklim kriziyle yüzleşme ve insan haklarını koruma çabalarını baltalamasına izin vermemelidir,” dedi.
