(Βρυξέλλες, 6 Δεκεμβρίου) -Οι Ελληνικές αρχές καλούνται να μεταφέρουν άμεσα στο άδειο κέντρο κράτησης στη Σάμο τους μετανάστες που κρατούνται σε υπερπλήρεις χώρους κράτησης υπό απάνθρωπες συνθήκες στον Έβρο και να παρέχουν προστασία στα 120 ασυνόδευτα παιδιά που βρίσκοται ανάμεσά τους, δήλωσε η Human Rights Watch σήμερα. Οι συγκεκριμένοι μετανάστες έφτασαν το διάστημα των τελευταίων εβδομάδων και μηνών στην Ελλάδα μέσω Τουρκίας και προέρχονται από χώρες όπως το Αφγανιστάν, την Ερυθραία, το Ιράκ, την Αλγερία, τη Συρία, το Ιράν και το Μαρόκο.
Ο αριθμός των μεταναστών που φτάνουν στη βόρεια Ελλάδα μέσω Τουρκίας έχει αυξηθεί δραματικά το 2010. Στον αριθμό αυτό συμπεριλαμβάνονται πρόσωπα που ζητούν άσυλο, ασυνόδευτα παιδιά, γυναίκες μόνες και οικογένειες με μικρά παιδιά. Η Human Rights Watch διεξήγαγε έρευνα στο βόρειο τμήμα της Ελλάδας την πρώτη βδομάδα του Δεκεμβρίου, και έγινε μάρτυρας συνθηκών κράτησης σε χώρους τόσο υπερπλήρεις που οι κρατούμενοι δεν έχουν καν χώρο για να ξαπλώσουν στο πάτωμα του κρατητηρίου να κοιμηθούν. Γυναίκες και παιδιά στοιβάζονται σε κελιά μαζί με άντρες. Οι τουαλέτες είναι τόσο ανεπαρκείς που αρκετές φορές οι φρουροί συνοδεύουν κρατούμενους για να ουρήσουν και να αφοδεύσουν σε γειτονικά χωράφια. Οι συνθήκες αυτές ξεκάθαρα θέτουν σε κίνδυνο την υγεία και την ασφάλεια των κρατουμένων και συνιστούν απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, κατά παράβαση του αναγκαστικού διεθνούς δικαίου, δήλωσε η Human Rights Watch.
"Οι αρχές δήλωσαν την περασμένη χρονιά στη Human Rights Watch ότι μετέφεραν μετανάστες από τα νησιά στο Βορρά προκειμένου να αποφύγουν τον υπερπληθυσμό," είπε η κα Simone Troller, ερευνήτρια της Human Rights Watch. "Όμως τώρα είναι ανάγκη να αντιμετωπίσουν τον υπερπληθυσμό στο Βορρά, που δημιουργεί επικίνδυνες και ανθυγιεινές συνθήκες."
Η Ελλάδα οφείλει να στείλει τους κρατούμενους σε κέντρα κράτησης στα νησιά όπου υπάρχει περισσότερος χώρος, θα πρέπει να διαχωρίσει τους ανύπαντρους άντρες από γυναίκες και παιδιά, σεβόμενη την αρχή της οικογενειακής ενότητας και, όπου είναι δυνατόν, να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις αντί της κράτησης, είπε η Human Rights Watch.
Όταν η Βελγική προεδρία της ΕΕ συζητήσει την κατάσταση ασυνόδευτων παιδιών στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ στη διάσκεψη της 9ης και 10ης Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες, οφείλει να αντιμετωπίσει την κατάσταση στην Ελλάδα σαν επείγον θέμα, δήλωσε η Human Rights Watch.
Οι μετανάστες, και ιδιαίτερα εκείνοι που η Ελλάδα ελπίζει να μπορέσει να απελάσει, τίθενται σε κράτηση για πολλούς μηνές. Οι φρουροί συχνά λένε στους κρατούμενους ότι θα κρατηθούν, για ακόμα μεγαλύτερο διάστημα, αν καταθέσουν αίτηση ασύλου, ανέφεραν κρατούμενοι στη Human Rights Watch. Πολλοί μετανάστες δήλωσαν στη Human Rights Watch ότι δεν θέλουν να ζητήσουν άσυλο επειδή αυτό σημαίνει ότι θα παραταθεί η κράτησή τους ακόμα περισσότερο και επειδή η Ελλάδα απορρίπτει σχεδόν όλες τις αιτήσεις.
Ένας αιτών άσυλο από την Τουρκία κρατούνταν για σχεδόν τέσσερις μήνες υπό απεχθείς συνθήκες σε ένα μικρό υπερπλήρες αστυνομικό κρατητήριο στις Φέρρες, στη βόρεια Ελλάδα.
Στις αρχές Δεκεμβρίου, 120 ασυνόδευτα παιδιά, μεταξύ των οποίων και εννέα κορίτσια, ήταν ανάμεσα στους 450 κρατούμενους στο κέντρο κράτησης Φυλακίου-Κυπρίνου, που επισκέφτηκε η Human Rights Watch. Είχαν ήδη κρατηθεί για περιόδους που κυμαίνονταν από βδομάδες μέχρι μήνες και μοιράζονταν τα στρώματα με συγκρατούμενούς τους. Κάποια παιδιά κρατούνταν μαζί με ενήλικες, ενώ σπάνια τους επιτρεπόταν η έξοδος στον προαύλιο χώρο.
Στη διάρκεια της επίσκεψης του Δεκεμβρίου, αρκετά κελιά είχαν πλημμυρίσει με νερά αποχέτευσης από σπασμένες τουαλέτες. Η ατμόσφαιρα στο κέντρο κράτησης ήταν τεταμένη και, τόσο η αστυνομία όσο και κρατούμενοι, ανέφεραν ότι υπήρξαν αρκετές εκρήξεις βίας που είχαν προκαλέσει ζημιές στις υποδομές. Ένα 14χρονο ασυνόδευτο αγόρι μας είπε ότι κρατούνταν εκεί επί 43 ημέρες.
Τα παιδιά παραμένουν σε κράτηση για βδομάδες ή και μήνες παρά την υποχρέωση της Ελλάδας να τα προστατεύει και να καταφεύγει στην κράτηση μόνο σαν ύστατο μέτρο. Αξιωματούχοι ανέφεραν στη Human Rights Watch ότι πρέπει να θέτουν υπό κράτηση τα παιδιά μέχρι να βρεθεί θέση σε κάποιο κέντρο υποδοχής επειδή δεν μπορούν να αφεθούν στην τύχη τους. Όμως η Ελληνική κυβέρνηση έχει κάνει ελάχιστα για να αντιμετωπίσει το θέμα της έλλειψης κέντρων ποδοχής για παιδιά, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις διεθνών φορέων. "Η κράτηση των παιδιών δεν αποτελεί τρόπο προστασίας τους," δήλωσε η κα Troller. "Αντί να βρίσκουν δικαιολογίες οι αρχές πρέπει να προβούν σε έκτακτες οργανωτικές ρυθμίσεις με τις τοπικές αρχές και οργανώσεις κοινωνικών υπηρεσιών προκειμένου να μεριμνήσουν για αυτά τα ευάλωτα παιδιά."
Αρχές Νοεμβρίου η Frontex, η Υπηρεσία Φύλαξης Εξωτερικών Συνόρων της ΕΕ, έστειλε για πρώτη φόρα στην πενταετή λειτουργία της 175μελή μεθοριακή δύναμη ταχείας επέμβασης (RABIT). Εξοπλισμένη με υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό ανίχνευσης, ένα ελικόπτερο, σκυλιά και οχήματα, η RABIT βοηθάει τις ελληνικές αρχές να ανακόψουν την εισροή μεταναστών στην Ελλάδα. Οι δυνάμεις της RABIT, που βοηθούν τις Ελληνικές αρχές στη διαδικασία ταυτοποίησης των μεταναστών, έχουν την υποχρέωση να ενεργούν σύμφωνα με τον Ευρωπαικό Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, παρά το γεγονός ότι η Frontex καθεαυτή δεν έχει ξεκάθαρα την αρμοδιότητα να επεμβαίνει για να προστατεύσει όσους βρίσκονται σε ανάγκη.
Η Ελλάδα είναι η κύρια πύλη εισόδου για τους μετανάστες που επιδιώκουν να εισέλθουν στην Ευρώπη. Στους αφιχθέντες μετανάστες συμπεριλαμβάνονται πρόσωπα που ζητούν άσυλο ή ευάλωτες ομάδες, όπως ασυνόδευτα παιδιά, θύματα βασανιστηρίων ή εμπορίας ανθρώπων που η Ελλάδα έχει υποχρέωση να προστατεύσει από δίωξη, εκμετάλλευση ή εγκατάλειψη. Επιπλέον οι Ελληνικές αρχές είναι υποχρεωμένες να μεταχειρίζονται κάθε πρόσωπο στην επικράτειά τους με ανθρώπινο τρόπο, ανεξαρτήτως αν έχει δικαίωμα παραμονής στη χώρα ή όχι. "Η αποστολή της Frontex δεν μπορεί απλά να κλείσει τα μάτια στην ανθρωπιστική κρίση των μεταναστών στα Ελληνικά σύνορα," δήλωσε η κα Troller. "Ο Χάρτης και οι θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ απαιτούν να κάνει ό,τι μπορεί, ώστε να εξασφαλίσει ότι οι μετανάστες θα τύχουν ανθρώπινης μεταχείρισης."
Αν οι Ελληνικές αρχές αποτύχουν να διορθώσουν αυτή την κατάσταση, η Frontex οφείλει να σταματήσει τη συνεργασία της με τις Ελληνικές αρχές, μέχρις ότου οι μετανάστες στα σύνορα αυτά γίνουν δέκτες ανθρώπινης μεταχείρισης, δήλωσε η Human Rights Watch. Τα Κράτη Μέλη της ΕΕ που παρέχουν το δυναμικό της RABIT οφείλουν να αποσύρουν τους συνοριοφύλακές τους από την επιχείρηση.
Η Human Rights Watch, τα Ηνωμένα Έθνη και οι EυρωπαΪκοί φορείς δικαιωμάτων έχουν επανειλημμένως καταδικάσει δριμύτατα τις συνθήκες κράτησης μεταναστών στη συγκεκριμένη περιοχή της Ελλάδος. Παρά την επανειλημμένη αυτή κριτική, η Ελλάδα έχει κάνει ελάχιστα, για να εξασφαλίσει ότι οι βασικές ανάγκες των προσώπων που κρατούνται θα καλυφθούν ή ότι τα δικαιώματά τους θα προστατευθούν και έχει μάλιστα αλλάξει τη νομοθεσία, ώστε να επιτρέπει κράτηση μεγαλύτερης διάρκειας.
Επιπλέον, προηγούμενη έρευνα της Human Rights Watch έχει τεκμηριώσει ότι η Ελλάδα δεν έχει λειτουργικό σύστημα ασύλου. Το ποσοστό αναγνώρισης των αιτούντων άσυλο σε πρώτο βαθμό αντιστοιχεί μόλις σε 0,04% των αιτήσεων. Μολονότι οι αρχές πρόσφατα επανέφεραν τη διαδικασία προσφυγής, η διαδικασία αυτή έχει μπλοκάρει εξαιτίας των πάνω από 45,000 ήδη εκκρεμών υποθέσεων. Θα χρειαστούν χρόνια, μέχρι η Ελλάδα να μεταρρυθμίσει το σύστημα ασύλου, ώστε να διασφαλίσει την προστασία από διώξεις όσων έχουν ανάγκη.