(Μιλάνο) – Οι νέες αστυνομικές μονάδες αντιμετώπισης της ρατσιστικής βίας χρειάζονται ισχυρή εντολή, κατάλληλο προσωπικό και σαφείς κατευθυντήριες γραμμές, δήλωσε σήμερα η Human Rights Watch σε επιστολή που απηύθυνε προς τον έλληναυπουργό Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, Νίκο Δένδια. Η επιστολήεισηγείται τροποποιήσεις σε σχέδιο προεδρικού διατάγματος που αφορά τη σύσταση τέτοιου είδους μονάδων, των οποίων τη συγκρότηση είχε προτείνει ο υπουργός κ. Δένδιας στα τέλη Οκτωβρίου του 2012.
Το σχέδιο προεδρικού διατάγματος εξετάζεται επί του παρόντος από το Συμβούλιο της Επικρατείας, το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο, και εφόσον λάβει θετική γνωμοδότηση, μπορεί εν συνεχεία να υπογραφεί από τον υπουργό κ. Δένδια και τον πρόεδρο Κάρολο Παπούλια και να τεθεί σε ισχύ.
«Η σύσταση ειδικών αστυνομικών μονάδων για την ανάσχεση της ρατσιστικής βίας συνιστά σημαντικό βήμα, ωστόσο οι αρχές πρέπει να διασφαλίσουν ότι ξεκινούν από σωστή βάση», δήλωσε η Judith Sunderland, ερευνήτρια για τη Δυτική Ευρώπη στη Human Rights Watch. «Οι μονάδες αυτές χρειάζονται κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό και σαφή εντολή ούτως ώστε να διερευνώνται επαρκώς όλα τα εγκλήματα μίσους, ανεξάρτητα από το νομικό καθεστώς του θύματος».
Οι μονάδες πρέπει να διαθέτουν ευρεία εντολή η οποία θα καλύπτει όλα τα εγκλήματα μίσους, συμπεριλαμβανομένων εγκλημάτων στα οποία το ρατσιστικό κίνητρο ενδέχεται να συνιστά ένα μόνο εκ των πολλών κινήτρων, δήλωσε η Human Rights Watch. Το σχέδιο προεδρικού διατάγματος, που παρουσιάστηκε στις 29 Οκτωβρίου, θα περιορίζει την εντολή των νέων αστυνομικών μονάδων σε αδικήματα που διαπράττονται αποκλειστικά λόγω της φυλετικής ή εθνικής καταγωγής ή του θρησκεύματος του θύματος. Στην εντολή θα πρέπει να περιλαμβάνονται εγκλήματα που διαπράττονται εν όλω ή εν μέρει λόγω της φυλετικής ή εθνικής καταγωγής ή του θρησκεύματος του θύματος, καθώς επίσης και λόγω του εκτιμώμενου ή πραγματικού γενετήσιου προσανατολισμού και της ταυτότητας ή εκφρασης του φύλου.
Η κατάλληλη στελέχωση, η επαρκής εκπαίδευση, καθώς και οι σαφείς κατευθυντήριες γραμμές είναι καίριας σημασίας για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των νέων μονάδων, δήλωσε η Human Rights Watch. Το προεδρικό διάταγμα πρέπει να προσδιορίζει τον αριθμό των υπαλλήλων που θα στελεχώσουν τις μονάδες, τον τρόπο επιλογής των υπαλλήλων αυτών, καθώς και το είδος της εκπαίδευσης που θα λαμβάνουν, δήλωσε η Human Rights Watch. Η κατάρτιση σαφών κατευθυντήριων γραμμών και προτύπων είναι αναγκαία για την επιλογή του προσωπικού, ενώ το σύνολο του προσωπικού θα πρέπει να λαμβάνει υψηλή ειδίκευση σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των θυμάτων εγκλημάτων μίσους, καθώς και τον εντοπισμό, τον τρόπο απόκρισης και τη διερεύνηση εγκλημάτων αυτού του είδους.
Η Human Rights Watch έχει καταγράψει σημαντικές δυσκολίες σε ό,τι αφορά την καταγγελία περιπτώσεων ξενοφοβικής βίας στην Ελλάδα και την κίνηση των ερευνών της αστυνομίας. Για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ο αυξανόμενος αριθμός εγκλημάτων μίσους, οι νέες μονάδες πρέπει να διαθέτουν σαφείς κατευθυντήριες γραμμές ώστε να διασφαλίζουν ότι θα παρέχεται διερμηνεία για τον σκοπό της διευκόλυνσης της καταγγελίας εγκλημάτων από θύματα που δεν μιλούν ελληνικά και να καθιστούν σαφές στα θύματα πιθανών εγκλημάτων μίσους ότι δεν υποχρεούνται να καταθέσουν παράβολο των 100 ευρώ, το οποίο καθιερώθηκε στα τέλη του 2010 προκειμένου να αποθαρρύνεται η υποβολή μηνύσεων για επιπόλαιους λόγους.
Οι μετανάστες που δεν διαθέτουν έγγραφα δεν θα πρέπει να έρχονται αντιμέτωποι με την απειλή της κράτησης ή της απέλασης σε περίπτωση που προβούν στην καταγγελία εγκλήματος μίσους, δήλωσε η Human Rights Watch. Πρόταση του υπουργού κ. Δένδια που επιτρέπει στις μονάδες να λαμβάνουν ανώνυμες καταγγελίες δεν επαρκεί για να διασφαλίσει αποτελεσματικότητα στις έρευνες της αστυνομίας ή ουσιαστική πρόσβαση στη δικαιοσύνη για τα θύματα. Αντιθέτως, απαιτείται η θέσπιση ειδικών διατάξεων για την προστασία των προσώπων χωρίς νόμιμα έγγραφα τα οποία φέρονται ως θύματα εγκλημάτων μίσους, για τα οποία έχει διαταχθεί πλήρης διερεύνηση εκ μέρους της εισαγγελικής αρχής βάσει της εκ πρώτης όψεως εκτίμησης.
Το προεδρικό διάταγμα ορθώς αναγνωρίζει τη σημασία της συλλογής έγκυρων δεδομένων για τα εγκλήματα μίσους, εντούτοις απαιτούνται περισσότερα στοιχεία και κατευθυντήριες γραμμές, δήλωσε η Human Rights Watch. Το διάταγμα θα πρέπει να προσδιορίζει τα μέσα για την καταγραφή των καταγγελιών, καθώς και το είδος των πληροφοριών που οφείλουν να καταγράφουν οι ειδικές αστυνομικές μονάδες. Οι ετήσιες εκθέσεις για τα εγκλήματα μίσους θα πρέπει να δημοσιοποιούνται.
Τον Ιούλιο του 2012, η Human Rights Watch δημοσίευσε την έκθεση με τίτλο Μίσος στους δρόμους: Η ξενοφοβική βία στην Ελλάδα, στην οποία τεκμηριώνεται η αποτυχία των ελληνικών αστυνομικών και δικαστικών αρχών να αποτρέψουν, να διερευνήσουν και να τιμωρήσουν ανησυχητικής έκτασης βιαιοπραγίες από αυτόκλητες ομάδες πολιτοφυλακής που στοχοποιούν μετανάστες και αιτούντες άσυλο.
Αντιπροσωπεία της Human Rights Watch μετέβη στην Αθήνα στις 5 και 6 Νοεμβρίου για να συναντηθεί με ανώτατους κυβερνητικούς αξιωματούχους και να συζητήσει τρόπους για την αντιμετώπιση της ξενοφοβικής βίας, συμπεριλαμβανομένων των προτεινόμενων ειδικών μονάδων, καθώς και προτάσεις που αφορούν την αυστηροποίηση των ποινών για τα εγκλήματα μίσους.
