Την Τρίτη κρίθηκαν αθώοι οι εννέα Αιγύπτιοι επιζώντες του πολύνεκρου ναυαγίου ανοιχτά της Πύλου για τις κατηγορίες διακίνησης ανθρώπων και παράνομης εισόδου στη χώρα, σχεδόν έναν χρόνο μετά την εσπευσμένη σύλληψή τους.
Επίσης, το ποινικό δικαστήριο τους απήλλαξε από τις κατηγορίες πρόκλησης ναυαγίου, με εκατοντάδες νεκρούς, και σύστασης εγκληματικής οργάνωσης, δηλώνοντας ότι δεν είχε δικαιοδοσία να δικάσει την υπόθεση, καθώς το ναυάγιο έλαβε χώρα σε διεθνή ύδατα. Κατά κανόνα, μόνο το κράτος σημαίας –το κράτος νηολόγησης του πλοίου- έχει δικαιοδοσία σε σκάφος στην ανοιχτή θάλασσα, αν και φαίνεται ότι το Adriana –το εν λόγω αλιευτικό σκάφος– δεν είχε επίσημα νηολογηθεί σε οποιοδήποτε κράτος.
Όλα τα βλέμματα είναι πλέον στραμμένα στο Ναυτοδικείο, που διερευνά τις ενέργειες του Λιμενικού Σώματος εκείνη τη μοιραία ημέρα. Δεν χωράει αμφιβολία ότι το Ναυτοδικείο έχει αρμοδιότητα για το Λιμενικό Σώμα όπου και αν αυτό επιχειρεί.
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 14ης Ιουνίου 2023, το υπερφορτωμένο και μη αξιόπλοο αλιευτικό Adriana ανατράπηκε ανοιχτά της Πύλου. Μόλις 104 άνθρωποι διασώθηκαν ενώ ανασύρθηκαν 82 πτώματα και χάθηκαν έως και 600 άνθρωποι. Οι έρευνες των Human Rights Watch και Amnesty International κατέγραψαν μια μακρά σειρά αποτυχιών των ελληνικών αρχών από τη στιγμή που πληροφορήθηκαν για την παρουσία του σκάφους μέχρι την ανατροπή του 15ώρες αργότερα, όταν εκατοντάδες επιβαίνοντες ρίχθηκαν στα κρύα, σκοτεινά νερά της Μεσογείου. Επιπλέον, συγκεντρώσαμε μαρτυρίες επιζώντων, οι οποίες ανέφεραν κατ’ επανάληψη ότι το αλιευτικό σκάφος ανατράπηκε όταν επιχείρησε να το ρυμουλκήσει ένα περιπολικό σκάφος του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος.
Οι δύο οργανώσεις μας εξέφρασαν σοβαρές ανησυχίες για την ανεξαρτησία και την ακεραιότητα της ποινικής έρευνας που οδήγησε στο κατηγορητήριο κατά των εννέα επιζώντων και για τα δικαιώματά τους σε δίκαιη δίκη. Κύριος προβληματισμός υπήρξε η παράλληλη έρευνα από το Ναυτοδικείο, η οποία κινήθηκε σχεδόν αμέσως μετά το ναυάγιο και παραμένει σε προκαταρκτικό στάδιο.
Αποτελεί αδήριτη ανάγκη το Ναυτοδικείο να προχωρήσει σε ενδελεχή και αξιόπιστη έρευνα. 53 επιζώντες υπέβαλαν μήνυση κατά των ελληνικών αρχών ισχυριζόμενοι ότι αυτές ευθύνονταν για το ναυάγιο, ενώ πολλοί από αυτούς κλήθηκαν να καταθέσουν. Εξακολουθεί να εκκρεμεί το αίτημα του εισαγγελέα για εγκληματολογική ανάλυση των τηλεφώνων των λιμενικών υπαλλήλων – τα οποία κατασχέθηκαν από τις αρχές μόλις στα τέλη Σεπτεμβρίου 2023.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να διαπιστωθεί τι ακριβώς συνέβη ώστε να αποκαλυφθεί η αλήθεια και να αποδοθεί δικαιοσύνη για τους επιζώντες και για τις οικογένειες των θυμάτων. Επίσης, κάτι τέτοιο θα συνέβαλε στην αποφυγή θανάτων στο μέλλον.
