(نیویورک) دیدبان حقوق بشر امروز در گزارش جهانی 2019 خود گفت، غیرنظامیان به‌صورت فزاینده‌ای از آسیب‌های شدید گسترش جنگ‌های مسلحانه در افغانستان طی سال 2018 متضرر شده‌اند. در طول این سال بیش از 10,000 غیرنظامی که یک سوم آن را کودکان تشکیل میدهند، کشته یا زخمی شده‌اند.
شورشیان حملات مرگباری را در ساحات شهری سازماندهی و اجرا، مقامات و افراد ملکی را ترور کرده‌اند و رأی‌دهندگان را آماج قرار داده‌اند. ایالات متحدۀ آمریکا و نیروهای دولت افغانستان نیز هنگام تشدید اجرای حملات هوایی و شبانه‌شان به غیرنظامیان تلفات وارد کرده‌اند. ناامنی سبب بیجاشدگی گسترده در کشور شد که منتج به بازماندن کودکان از مکتب شده است؛ طوری‌که برای نخستین‌بار پس از سال 2002 در حدود 60 درصد دختران افغان از رفتن به مکتب محروم شده‌اند.
پاتریشیا گاسمن، معاون رئیس آسیایی دیدبان حقوق بشر گفت: «ناکامی‌های دوامدار حکومت، عدم توجه شورشیان به افراد ملکی، و استراتیژی امنیتی کوتاه‌مدت یا غیردوراندیشانه ایالات متحدۀ امریکاه و سایر کشورهای تمویل‌کننده نتایج مصیبت‌باری در افغانستان داشته است.» به گفتۀ او، «روند مذاکرات صلح در سال 2019 ممکن است بستگی به این نیز داشته باشد که آیا طرفین به حفاظت از غیرنظامیان و حقوق بشر اولویت میدهند.»
دیدبان حقوق بشر در یک گزارش 674 صفحه‌ای تحت عنوان "گزارش جهانی 2019” نسخه‌ی بیستونهم، وضعیت حقوق بشر را در بیشتر از 100 کشور جهان به بررسی گرفته است. در پیشگفتار این گزارش از قول آقای کینت روت، رئیس اجرایی دیدبان حقوق بشر آمده است که، در بسیاری از کشورهایی که پوپولیست‌ها به ترویج نفرت و عدم پذیرش مبادرت می‌ورزیدند، با مقاومت مواجه شده‌اند. ائتلاف‌های جدیدی از حکومت‌های حامی حقوق بشر، اغلباً با همکاری اجتماعات مدنی و شهروندان، عرصه را بر زیاده‌روی‌های این خودکامه‌گان ضیق‌تر کرده است. موفقیت این ائتلاف‌ها نشان دهنده آن است که دفاع از حقوق بشر ـ در واقع انجام مسئولیت حمایت از حقوق بشر ـ حتی در زمان‌های تاریک‌تر نیز امکان‌پذیر می‌باشد.
گروه موسوم به خلافت اسلامی ولایت خراسان (ISKP) یا شاخه افغانستان گروه موسوم به داعش (ISIS)حملات‌شان را به‌شدت در سراسر سال 2018 بر مناطق شهری افزایش داد، از جمله بمب‌گذاری‌های متعددی که اقلیت مذهبی اهل تشیع افغانستان را هدف قرار داد. گروه طالبان نیز حملات بی‌رویه‌ا‌ی را سازماندهی و اجرا کردند که منجر به کشته و زخمی شدن صدها غیرنظامی گردید.
در نتیجه عملات هوایی نیروهای ایالات متحدۀ امریکاه و نیروی هوایی افغان بیش از 600 غیرنظامی کشته و زخمی شدند که شامل 60 درصد زنان و کودکان می‌شود. نه ایالات متحدۀ آمریکا و نه هم دولت افغانستان در خصوص حمله‌های هوایی که ممکن در آن جرایم احتمالی جنگی به وقوع پیوسته باشد، تحقیقات کافی انجام ندادند. ماین‌های کارگزاری شده توسط شورشیان و مواد منفجرۀ باقیمانده در صحنه از سوی طرف‌های درگیر جنگ از عوامل عمده تلفات کودکان بوده است.
همزمان با آمادگی‌ها برای برگزاری انتخابات پارلمانی در ماه اکتوبر، خشونت‌های گسترده‌ای به ثبت رسیده است که در آن شورشیان حملات متعددی بر نامزدان انتخابات پارلمانی و مراکز ثبت‌نام رأی‌دهندگان، به‌شمول مکاتب انجام داده‌اند. حملات هدفمند در روزهای انتخابات بر رأی‌دهندگان، در جاده‌ها و محلات رأی‌گیری سبب کشته و زخمی شدن بیش از 400 غیرنظامی گردیده است. تقلب و فروش رأی شک و گمانه‌زنی‌هایی را در باره چشم‌انداز انتخابات قابل‌اعتماد ریاست جمهوری سال 1398 نیز بر انگیخته است.
دست‌کم 14 خبرنگار در جریان سال 2018 کشته شدند که 11 تن از این خبرنگاران در حالی از سوی گروه موسوم به داعش کشته شدند که برای پوشش خبری حمله قبلی به ساحه رفته بودند. طالبان خبرنگاران را تهدیدی به مرگ کردند. مقامات افغان و نیروهای امنیتی نیز بر شماری زیاد از کارمندان رسانه‌ای حمله کردند. افراد مسلح ناشناس دو خبرنگار را در ولایت خوست و قندهار ترور کردند.
با وجود این‌که دولت افغانستان پروتکل اختیاری کنوانسیون منع شکنجه سازمان ملل متحد را پذیرفته است، اما این دولت در پاسخ‌گو قراردادن نیروهای پولیس و ریاست عمومی امنیت ملی در قبال شکنجه‌های سازمان یافته، اجراآت غیرقانونی و سر به نیست شدن‌های اجباری ناکام مانده است. نیروهای ایالات متحدۀ امریکاه و استرالیا درباره جرایم مورد ادعا در افغانستان، به‌شمول اجراآت غیرقانونی و بدرفتاری علیه افراد ملکی با تحقیق و بررسی داخلی مواجه شدند.
زنان و دخترانی که قربانی خشونت‌های خانوادگی شده‌بودند به ندرت به عدالت در محاکم دسترسی داشته‌اند؛ زیرا سارنوالان و پولیس آنها را تحت فشار قرار داده تا بجای تعقیب عدلی عاملان خشونت در دادگاه، میانجیگری آنها را بپذیرند.
پاتریشیا گاسمن افزوده است: «تلاش‌های برقراری ثبات در افغانستان با نادیده‌گرفتن فساد و بدرفتاری سازمان یافته بیانگر ناکامی دولت افغانستان، نهادهای تمویل‌کننده و نیروهای بین‌المللی بوده است.» به گفته او، «افغانستان در پرتگاه یک فاجعه بزرگ‌تری قرار خواهد گرفت، در صورت که تمامی طرفین درگیر متعهد به احترام به حقوق بشر و کاهش آسیب به غیرنظامیان نشوند.»
