Năm người trong số đó đã bị đưa ra xét xử hồi tháng Mười năm 2018 vì tham gia một nhóm dân chủ và bị kết án từ 8 đến 15 năm tù. Một tòa án cấp cao dự kiến sẽ xử phiên phúc thẩm vụ của Lưu Văn Vịnh, Nguyễn Văn Đức Độ, Nguyễn Quốc Hoàn, Phan Trung và Từ Công Nghĩa tại Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 18 tháng Ba năm 2019. Trong một vụ án khác, Lê Minh Thể sẽ bị xử vào ngày 20 tháng Ba ở tòa án quận Bình Thủy, Cần Thơ về các bài đăng trên Facebook của mình.
“Chính sách đàn áp ngày càng sâu rộng của Việt Nam nhằm vào các tổ chức chính trị độc lập và cá nhân các nhà hoạt động – những người dám đòi hỏi chính quyền phải tôn trọng nhân quyền và phục hồi nền dân chủ,” ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Ban Á châu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói. “Các đối tác thương mại và các nhà tài trợ quốc tế cần nói với Việt Nam rằng nếu cứ tiếp tục chính sách đàn áp này thì sẽ gặp vấn đề với các thỏa thuận tài trợ và thương mại mà chính quyền Hà Nội đang muốn ký kết với Bắc Mỹ và Liên Minh Châu Âu.”
Tính đến tháng Ba này, có ít nhất 142 người đã bị kết án với các tội danh bắt nguồn từ các cuộc biểu tình hồi tháng Sáu năm 2018 để phản đối tuyên bố của chính phủ về dự luật đặc khu kinh tế và luật an ninh mạng. Nhiều người trong số đó đã bị xử từ nhiều tháng đến nhiều năm tù về tội gây rối trật tự công cộng theo điều 318 của bộ luật hình sự.
Lưu Văn Vịnh và Nguyễn Văn Đức Độ là các nhà hoạt động nhân quyền đã tham gia các cuộc biểu tình vì môi trường từ trước đó. Họ cùng với ba người còn lại đã bị bắt vào tháng Mười một năm 2016 vì bị cho là có liên quan tới Liên minh Dân tộc Việt Nam Tự quyết, một nhóm chính trị độc lập. Công an cáo buộc họ theo điều 79 của bộ luật hình sự 1999 với tội danh “tiến hành các hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân.”
Cả hai người, Lưu Văn Vịnh và Nguyễn Văn Đức Độ đều bị đánh đập trong khi bắt giữ. Tại phiên sơ thẩm diễn ra chỉ trong vòng vài giờ, Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh kết án Lưu Văn Vịnh 15 năm tù, Nguyễn Quốc Hoàn 13 năm, Nguyễn Văn Đức Độ 11 năm, Từ Công Nghĩa 10 năm và Phan Trung 8 năm. Một người thân trong gia đình kể với phóng viên Đài Á châu Tự do rằng 10 ngày sau phiên xử, ba phạm nhân cùng phòng giam đánh đập Nguyễn Văn Đức Độ rất tàn bạo mà các quản giáo không làm gì để ngăn chặn vụ hành hung.
Lê Minh Thể, 56 tuổi, là một thành viên của nhóm Hiến pháp, một nhóm dân chủ được thành lập để thúc đẩy các quyền cơ bản được quy định trong Hiến pháp Việt Nam. Công an quận Bình Thủy, Thành phố Cần Thơ, bắt giữ ông vào tháng Mười năm 2018 về các bài đăng trên Facebook và cáo buộc ông tội “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” theo điều 331 của bộ luật hình sự. Hồi tháng Mười hai năm 2018, một thành viên khác của nhóm này, Huỳnh Trương Ca, bị xử về tội danh “làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống phá Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam” theo điều 117 của bộ luật hình sự. Tòa án Nhân dân tỉnh Đồng Tháp kết án ông năm năm sáu tháng tù giam.
Báo Lao động đưa tin vào tháng Mười năm 2018 rằng công an cáo buộc ông Lê Minh Thể “lập nhiều tài khoản Facebook cá nhân và dùng các tài khoản này để đăng tải, chia sẻ và bình luận các nội dung có tính chất xuyên tạc các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; nói xấu chế độ, chính quyền các cấp. Đặc biệt, tháng 6.2018, thông qua mạng xã hội facebook, [Lê Minh] Thể đã kết nối với các đối tượng phản động trong và ngoài nước phát trực tiếp các video (livestream) kêu gọi, kích động người dân tham gia biểu tình phản đối Dự thảo Luật Đặc khu kinh tế và Luật An ninh mạng.”
Kể từ khi Bộ Luật An ninh Mạng nhiều vấn đề của Việt Nam có hiệu lực từ tháng Giêng năm nay, công an đã bắt giữ ít nhất ba người – Dương Thị Lanh, Huỳnh Đắc Túy và Nguyễn Văn Công Em – vì các bài đăng trên Facebook của họ.
“Chính quyền đang sử dụng các điều luật hà khắc trong bộ luật hình sự Việt Nam để đàn áp bất đồng chính kiến ôn hòa, khiến số người bất đồng chính kiến ôn hòa trong chốn lao tù vốn đang trên đà gia tăng lại càng nhiều hơn,” ông Robertson nói. “Các đối tác thương mại và các nhà tài trợ quốc tế cần gây sức ép để giới lãnh đạo ở Hà Nội đối thoại với những người bất đồng chính kiến, chứ đừng biến đất nước thành một nhà tù khổng lồ.”
