Deze week zette Nederland een belangrijke stap met de aankondiging dat het 12 Nederlandse vrouwen en hun 28 kinderen repatrieert vanuit Noordoost-Syrië. Deze Nederlandse staatsburgers zijn jaren onrechtmatig opgesloten in levensbedreigende en vaak inhumane omstandigheden in kampen voor verdachten en familiegenoten van Islamitische Staat (ISIS).
Nederland is de meest recente in een reeks regeringen, inclusief Duitsland en Canada, die recentelijk vrouwen en kinderen vanuit de schamele detentiekampen in Noordoost-Syrië terughaalde ofwel repatriaties hervatte. In landen zoals Nederland en Frankrijk vonden de repatriaties plaats onder druk van bestaande of aanstaande vonnissen door nationale rechtbanken en het Europees Hof voor Rechten van de Mens over de gedetineerden. In Australië hadden de repatriaties plaats na een regeringswissel en de dood van een Australische jongen die onrechtmatig gedetineerd was samen met duizenden buitenlanders in een gevangenis in Noordoost Syrië.
Deze regeringen mogen hun staatsburgers met tegenzin hebben gerepatrieerd, ze kunnen nu het goede voorbeeld geven aan andere landen met adequate re-integratietrajecten, waarmee gerepatrieerden hun levens weer op kunnen bouwen.
De kinderen, van wie de meesten naar Syrië zijn gebracht of daar zijn geboren, hebben jarenlang ongekend leed ondergaan. Eerst onder ISIS, daarna in de verwaarloosde en levensbedreigende kampen die worden bewaakt door regionale troepen, die steun ontvangen van de Verenigde Staten. Sociale werkers, pleegouders en anderen hebben aan Human Rights Watch verklaard dat vele eerder gerepatrieerde kinderen zich goed aanpassen aan het leven in hun thuisland. Er is alle reden om aan te nemen dat deze nieuw teruggekeerde kinderen dit ook kunnen. Indien haalbaar, is het belangrijk dat deze kinderen worden voorzien van snelle, structurele toegang tot familiegenoten, zodat ze terug kunnen keren in de maatschappij.
Alle gerepatrieerde vrouwen die verdacht worden van ernstige misdaden, moeten voor de rechter worden gebracht. Tegelijkertijd moet er rekening mee worden gehouden dat vele vrouwen net zoals hun kinderen slachtoffers zijn van ISIS. Sommigen zijn mogelijk overlevenden van mensenhandel.
Tienduizenden andere buitenlanders uit ongeveer 60 landen, in meerderheid kinderen, blijven onrechtmatig gedetineerd in Noordoost-Syrië. Hun herkomstlanden moeten er per direct voor zorgen dat alle gedetineerden die willen terugkeren, ook daadwerkelijk naar huis kunnen. In de tussentijd moeten de betreffende regeringen samenwerken met de autoriteiten in Noordoost-Syrië om de omstandigheden voor gevangenen die achterblijven onmiddellijk te verbeteren.
